Osoby zatrudnione w niewielkim wymiarze godzin, czyli tzw. Mini-Jobber, stanowią ogromną część niemieckiego rynku pracy. Zazwyczaj wykonują one prace dorywcze, np. jako pomoc kuchenna, kelner, opiekunka, itp. Mogą one być zatrudnione przez firmę, ale także przez osoby prywatne. O czym jeszcze musisz wiedzieć, jeśli interesuje Cię tego typu zatrudnienie? Oto najważniejsze informacje o Minijob w Niemczech.
Czym jest Minijob?
Minijob to zatrudnienie w niewielkim wymiarze godzin, w przypadku którego nie musisz płacić podatku dochodowego (Lohnsteuer) ani składek na ubezpieczenie na wypadek bezrobocia (Arbeitslosenversicherung), ustawowego ubezpieczenia zdrowotnego (Krankenversicherung) i ubezpieczenia pielęgnacyjnego (Pflegeversicherung).
Jednak w rzeczywistości nie otrzymasz swojego wynagrodzenia brutto w całości na swoje konto. Od wynagrodzenia potrącana jest składka na ubezpieczenie emerytalne w wysokości 3,6%. Możesz jednak zostać z niej zwolniony – jest to dość popularne pośród minij-obberów. Dzięki zwolnieniu z tej składki na koncie pojawia się kwota brutto, która jest jednocześnie kwotą netto.
W przypadku Minijob prawo rozróżnia pracę w sektorze komercyjnym lub w prywatnym gospodarstwie domowym.
Limit dochodów w Minijob
Jako minijobber nie możesz zarabiać więcej niż 538 euro miesięcznie (do końca 2023 roku było to 520 euro). Jest to górny limit zarobków dla osób zatrudnionych na umowach Minijob. Co się dzieje, jeśli zarabiasz więcej? Wtedy pracujesz albo w tak zwanej Midijob z ruchomą strefą (Gleitzone), albo na „normalnym” etacie z pełnymi opodatkowaniem i oskładkowaniem.
Czy płaca minimalna dotyczy Minijob?
Tak, wraz z wprowadzeniem ustawy o płacy minimalnej w 2015 roku, ma ona również zastosowanie do zatrudnienia krótkoterminowego oraz Minijob.
Federalna ustawowa płaca minimalna jest regularnie dostosowywana w oparciu o propozycje Komisji ds. Płac Minimalnych. Warto pamiętać, że próg dochodów dla Minijob jest teraz związany z płacą minimalną. Jeśli płaca minimalna wzrośnie, limit zarobków w ramach Minijob również wzrośnie.
W 2023 roku płaca minimalna w Niemczech wynosiła 12 euro, a rząd zdecydował, że od 1 stycznia 2024 roku ją podniesie do 12,41 euro. Limit dochodów dla mini-jobberów wzrósł tym samym z 520 euro do 538 euro.
Przez wiele lat limit ten wynosił 450 euro, dlatego też Minijob często nazywano również pracą za 450 euro (450-euro-job). Ze względu na opisaną powyżej zależność, limit będzie się teraz regularnie zmieniał. Kolejna zmiana nastąpi w styczniu 2025 r. do 556 euro.
Z drugiej strony, nie ma czegoś takiego jak maksymalne wynagrodzenie w ramach Minijob. Pracodawca może również wypłacać bardzo hojną stawkę godzinową. Jedynym, ale decydującym czynnikiem jest to, że w 2024 r. nie otrzymasz więcej niż 538 euro miesięcznie (wcześniej 520 euro).
Uwaga!
Jeśli jednak przekroczysz miesięczny limit wynagrodzenia przez więcej niż trzy miesiące w ciągu danego roku, nie jesteś już zatrudniony na zasadach Minijob.
Ważne! Limit dochodu obejmuje również jednorazowe płatności, takie jak premie urlopowe (Urlaubsgeld) lub świąteczne (Weihnachtsgeld).
Wyjątki
W wyjątkowych przypadkach możesz również przekroczyć roczny limit wynagrodzenia jako mini-jobber. Kiedy? Jeśli dzieje się to z przyczyn losowych i nie przekroczyłeś miesięcznego limitu więcej niż dwa razy w roku. Jednak nawet w takich przypadkach możesz otrzymać maksymalnie dwukrotność limitu zarobków w tych miesiącach – tj. 1076 euro w 2024 roku. Przykładem sytuacji losowej jest np. długotrwała choroba.
Inną opcją na wyższe wynagrodzenie jest odroczona rekompensata w ramach zakładowego programu emerytalnego (betriebliche Altersversorgung, w skrócie bAV). W tym przypadku na przykład część wynagrodzenia nie jest wypłacana, ale inwestowana przez pracodawcę w bezpośrednią polisę ubezpieczeniową lub podobną inwestycję. Musisz jednak uzgodnić z szefem połączenie Minijob i zakładowego programu emerytalnego. W ten sposób możesz zaoszczędzić na składkach na ubezpieczenie społeczne i jednocześnie zadbać o swoje zabezpieczenie emerytalne.
Jeśli pomimo wszystkich wyjątków przekroczysz limit zarobków, ale chcesz pozostać na Minijob, rozwiązanie jest proste: musisz zmniejszyć liczbę godzin pracy w porozumieniu z pracodawcą.
Jak regulowane są godziny pracy w przypadku Minijob?
Nie ma ustalonego minimalnego czasu pracy dla Minijob. Istnieje jednak maksymalny czas pracy. Ponieważ jeśli pracujesz zbyt wiele godzin, automatycznie przekraczasz limit zarobków. Maksymalny czas pracy jest zatem logicznie określony przez wysokość wynagrodzenia godzinowego. Na przykład, jeśli masz stawkę godzinową w wysokości 18 euro, możesz pracować maksymalnie niecałe 30 godzin miesięcznie (w 2024 roku).
Jednak większość mini-jobberów prawdopodobnie będzie pracować za płacę minimalną, co daje średnio 43,33 godziny pracy miesięcznie.
Pracodawcy muszą prowadzić szczegółową ewidencję godzin przepracowanych przez mini-jobberów Wyjątek dotyczy jedynie pracy w prywatnym gospodarstwie domowym i zatrudniania bliskich członków rodziny – w ich przypadku nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji.
Jakie zasady obowiązują w przypadku posiadania dwóch Minijob?
Jeśli masz dwie lub nawet więcej Minijob, sytuacja staje się bardziej skomplikowana.
Brak głównej pracy i kilka etatów na zasadach Minijob
Jeśli masz tylko kilka drobnych etatów u różnych pracodawców, dochody z nich muszą być zawsze sumowane. Jeśli łączne zarobki przekraczają 538 euro miesięcznie, wszystkie prace w niepełnym wymiarze godzin podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu, opiece długoterminowej, ubezpieczeniu emerytalnemu i ubezpieczeniu na wypadek bezrobocia.
Tylko jeden Minijob jako druga praca
Jeśli masz pracę w niepełnym wymiarze godzin obok głównej pracy, która podlega składkom na ubezpieczenie społeczne, praca w niepełnym wymiarze godzin pozostaje zwolniona ze składek na ubezpieczenie społeczne. Ale uwaga: jeśli rozpoczniesz drugi Minijob, będzie on podlegać składkom na ubezpieczenie społeczne. Dotyczy to nawet osób, które zarabiają 538 euro lub mniej w ramach obu prac w niepełnym wymiarze godzin. Ponadto druga praca w niepełnym wymiarze godzin musi być również opodatkowana – z niekorzystną klasą podatkową VI.
Minijob jako druga praca u tego samego pracodawcy
Kilka zatrudnień u tego samego pracodawcy jest uważanych za jedną jednostkę w świetle prawa ubezpieczeń społecznych. Rodzaj zatrudnienia wykonywanego w każdym przypadku nie ma znaczenia. W takim przypadku podlegałbyś również składkom na ubezpieczenie społeczne w pracy na Minijob. Sytuacja wygląda inaczej, jeśli pracujesz dla spółki zależnej swojego pracodawcy w ramach w niewielkim wymiarze godzin.
Minijob a ubezpieczenie emerytalne
Od 2013 roku wszyscy mini-jobberzy podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu w ramach ustawowego ubezpieczenia emerytalnego. Pracownik nie płaci jednak pełnej składki pracowniczej w wysokości 9,3%, a jedynie jej obniżoną część w wysokości 3,6%. Twój pracodawca płaci pozostałe 5,7% plus swój własny udział w wysokości 9,3%.
Konkretnie oznacza to, że jeśli zarabiasz maksymalnie 538 euro od stycznia 2024 roku, na Twoje konto trafi 518,63 euro.
Jeśli jednak pracujesz w prywatnym gospodarstwie domowym, jako pracownik musisz odprowadzić 13,6% jako udział własny, ponieważ pracodawca płaci tylko ryczałt w wysokości 5%.
Minijob a ubezpieczenie zdrowotne
W przypadku Minijob pracodawca płaci zryczałtowaną składkę w wysokości 13% na ubezpieczenie zdrowotne do Knappschaft-Bahn-See.
Jeśli jesteś ubezpieczony prywatnie, Twój pracodawca nie musi opłacać zryczałtowanej składki.
Minijob w prywatnych gospodarstwach domowych
Minijob w prywatnych gospodarstwach domowych jest szczególną formą zatrudnienia w niewielkim wymiarze godzin i jest szczególnie faworyzowana przez ustawodawcę. Z jednej strony pracodawca płaci niższe składki ryczałtowe niż w przypadku komercyjnego Minijob – wynoszą one mniej niż 15%.
Z drugiej strony ustawodawca wprowadził specjalną ulgę podatkową dla pomocy domowej w przypadku Minijob w prywatnych gospodarstwach domowych. Pozwala ona pracodawcy na odliczenie od podatku 20% poniesionych kosztów, maksymalnie do kwoty 42,50 euro miesięcznie.
Jak pracodawca powinien zarejestrować mini-jobbera?
Warunkiem uzyskania zwrotu podatku jest zarejestrowanie pomocy domowej przez pracodawcę w tzw. Minijob-Zentrale. Można to zrobić w sposób niebiurokratyczny, korzystając z procedury czeku domowego (Haushaltscheckverfahren). Można jej również użyć do łatwego zgłaszania zmian, na przykład kwoty wynagrodzenia, adresu lub danych konta.
Uwaga!
Każdy, kto nie zarejestruje swojego Minijob w prywatnym gospodarstwie domowym, popełnia wykroczenie administracyjne, które podlega karze grzywny w wysokości 5000 euro.
W jaki sposób jesteś chroniony przez prawo pracy?
Jeśli masz mini-job, jesteś uważany za pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze godzin na mocy ustawy o zatrudnieniu w niepełnym wymiarze godzin i na czas określony. Zasadniczo masz takie same prawa jak pracownicy pełnoetatowi: ciągłość wypłaty wynagrodzenia w przypadku choroby, na przykład, ale także płatny urlop. W przypadku zwolnienia obowiązują również ustawowe okresy wypowiedzenia. Jako pracownik tymczasowy możesz uzgodnić z pracodawcą krótszy okres wypowiedzenia przez pierwsze trzy miesiące.
Uwaga!
Jeśli jednak stracisz pracę na zasadach Minijob, nie otrzymasz zasiłku dla bezrobotnych.
Minijob a zatrudnienie krótkoterminowe
Jeśli zatrudnienie jest ograniczone z góry do trzech miesięcy lub 70 dni roboczych w ciągu roku kalendarzowego i nie jest wykonywane zawodowo, wówczas uznaje się je za zatrudnienie krótkoterminowe. Jest ono przeznaczone przede wszystkim na letnie lub semestralne wakacje uczniów, studentów lub osób pracujących przy zbiorach. Zarobki zazwyczaj nie mają znaczenia.
W przeciwieństwie do Minijob (2024: 538 euro, 2023: 520 euro), zatrudnienie krótkoterminowe jest zwolnione ze składek na ubezpieczenie społeczne zarówno dla pracodawcy, jak i pracownika. Dotyczy to ubezpieczenia emerytalnego, zdrowotnego, opieki długoterminowej i ubezpieczenia na wypadek bezrobocia.
Pracodawca komercyjny musi zarejestrować swoich pracowników do ubezpieczenia wypadkowego i opłacać określone składki.